Тvлээний тємєр болоод модон ишт сvх

Энд би зєвхєн тvлээний модон болон тємєр иштэй сvхний талаар єгvvлнэ. Сvхийг хэрэв буруу ишлэвэл тvлээ хагалах аргагvйд хvрч хаяхаас єєр аргагvй. Буруу ишлэж ишлэж гайгvйхэн ганц ишлээд, ишлэсэн ганцаараа тvлээгээ хагалж хагалж иргvй эсвэл ишгvй болгосны дараа дахиад нэгийг зєв ишлэх гэтэл нєгєєх нь буруу ишлvvлэхийг хvснэ. Яалтай ч билээ? Сvх хvртэл ийм байхаар. Манайхан чинь бараг 3 саяулаа. 4 жил тутамд нэг л удаа сvхээ ишлэнэ. Ишлэх ишлэхдээ буруу ишлэнэ. Нэг удаагийн сvх ишлэлтийн явцад 400-500 сvх єрсєлдєнє.
Гэхдээ тэдний ихэнх нь буруу ишлvvлчихийг хvснэ. Ядаж байхад ишлэдэг нь ганц юм шvv дээ. Дээрээс нь нэмэгдээд 14 тємєр иштэй буруу ишлvvлчихсэн сvх бас томилох хэрэг гарна. Засгийн газар ч огцоров. Засгийн газар огцрох нь манайхны хувьд нэг их сvртэй асуудал биш болж бид ч тоохоо больж. 2005 оны сvvлээр гаалийн Баатарын хэрэг сєхєгдєєд бvх юм ил гардагийн даваан дээр гай газар доороос гахай модон дотроос гэж Засгийн газар гэнэт огцоров. М.Энхболд Ерєнхий сайд болж засгийн газраа шинээр байгуулав. Бvтэн 20 сарын хугацаанд их ч юм амжуулсан гэцгээнэ билээ.
Саяхан МАХН-ын 25-р Их хурал болж єнгєрлєє. Монголын ууган хамгийн том намын хэлэлцэх асуудал, яригдах сэдвvvд нь мэдээж Монголын нийт ард тvмэнд хамаатай чухал асуудал нь мэдээж. Намын Их хурлаар олон асуудал яригдав. МАХН даргаа солив, МАХН-ын шинэ даргад ирэх оны сонгуулиар олигтойхон сvхнvvд ишлvvл. Заавал олон суудал авч, ямар нэгэн аргаар заавал сонгуульд ял гэж Лvндэн буугдав. За ямартай ч ямар хамаагvй аргаар сонгуульд МАХН ялах юм байна.
Монгол Улс 14 яамтай. Яам бvрт сайд, дэд сайд, дарга нар, нарийн бичиг гээд бvхий л албан тушаалтнууд бий. Дарга бvрт нарийн бичиг, нарийн бичгийн туслах, арай л сайд нарын хєл арчигч гэж тусдаа албан тушаалтан байдаггvй юм шиг байгаа юм. Хэт том бvтэцтэй. Нийт хvн амын хичнээн хувь нь дарга нар, тєрийн албан хаагч юм бvv мэд. Засгийн газар нь татвар тєлєгч бидний хєлсєє дуслуулж, хуруу хумсаа хугалах шахам олсон мєнгєєр амь зуудгийг бvгд мэднэ. Авсан татварийг зєв хуваарилан эрvvл мэнд, боловсрол, тэтгэвэр тэтгэмж гээд бусад тєрлийн vйлчилгээг бидэнд vзvvлдэг. Мэдээж энэ хэцvv нийгэмд зовж олсон хэдэн тєгрєгнийхєє ихэнхийг татварт єгчих хэн л дуртай байв гэж. Энэхvv асуултын хариунд тєр хэрэв татварыг бууруулбал тєрийн vйлчилгээ багасаж vйлчилгээний чанар муудна гэж бидний амыг тагладаг. Засгийн газар vнийн хєєрєгдлийг зохицуулж зам засах, тендер зарлах, эмнэлэг барих, сургууль засварлах бvгдийг зохицуулахыг хичээдэг. Гэхдээ талхны 500, таксины, vнэ 400, тvлшний vнэ 1200, мах 3000 байсаар л. Мэдээж муу сургуульд сурч, шороон замаар явж, тvргэн дуудаж єдєржин хvлээж, талханд 5 цаг оочирлохыг хэн ч хvсэхгvй боловч олсон хэдийнхээ ихэнхийг нь татварт єгєєд байх тийм ч таатай бус. Тєрийн томчуулын хэрэглээ хэрээс хэтрэх болов. Засгийн Газрын хэрэглээг багасгахын тулд дараах 2 алхамын аль нь зєв болох тал дээр єєрсдийн санаа бодлоо уралдуулна уу?
1-р арга. ЦомхотголМонгол Улс одоо 14 яамтай бєгєєд 2000-2004 онд 11 яамтай байх vетэй харьцуулбал яамдын тєсєвт зардал 18.9 хувиар єсч, дотоодын нийт бvтээгдэхvvнд яамдын тєсвийн эзлэх хувь нэмэгдсэн байна. Зарим яаманд нэг ажлыг 10-13 ажилтан хариуцаж байгаагийн зэрэгцээ зарим яамны нэг албан тушаалтанд ногдох зардал бусад яамныхаас харьцангуй єндєр байна хэмээн Ерєнхий аудитор мэдэгджээ. Монгол Улсад Гадаад хэргийн, Сангийн, Хуульзvй, дотоод хэргийн, Батлан хамгаалах, Байгаль орчны, Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны яамнаас гадна Vйлдвэр, худалдаа, хєдєє аж ахуйн яам, Эрvvл мэнд, нийгмийн хамгаалал, хєдєлмєрийн яам, Дэд бvтцийн гэсэн есєн яамтай байх боломжтой гэж ноён Я.Жавзмаа vзэж байна. Хэрэв ийм бvтэцтэйгээр ажиллабал жилдээ 1.5 тэрбум тєгрєг хэмнэх боломжтой юм байна. Гэхдээ бага зэрэг туранхай байх нь эрvvл мэндэд туйлын сайн. Одоогоос жил гаруйн ємнє нэг яамаар ортол яамны ажилтнууд єглєєний 11 цаг гэхэд хийх ажилгvй канестартай айраг солилцон ууцгааж, гудамжаар алхах хvvхнvvдийн сайхан муухайг хэлэлцээд л сууж байцгаах юм. Тєрийн ажилтнууд бvгд ийм байвал тєр улс маань яана даа? Цомхон Хvчирхэг удирдлагатай байх нь нэг vнэгvй зардлыг багасгах сайн талтай байж болох юм.
2-р арга. Арга барилын шинэчлэлЭнэхvv шинэчлэл нь ЗГ-ийн vйл ажиллагааны арга барилыг бvтцээр нь єєрчлєх талаар юм. Дараах хэдэн санааг дэвшvvлж байна.
1. Огт хэрэгцээгvй дvрэм, журам батлан гаргаж, тэдгээрийг мєрдєх vvрэг даалгавар єгч тvvнийгээ мєрд хэмээн хуульчилж хэрэгцээгvй цаас vйлдвэрлэхээ болих хэрэгтэй юм болов уу? Тэртэй тэргvй Орчин Vеийн Нvvдэлчдийн уураг тархинд тэрхvv хэрэгтэй хэрэггvй хууль дvрмийг шууд бус утгаар нь хvлээгээд авчих арга зам, тархи толгой бий шvv дээ. Угаасаа манайханд аль болох амар хялбараар амьдрахийг хvсдэг ард тvмэн шvv дээ. Адаглаад л Цаас ховордсон энэ vед дэмий цаас хэвлэн цаас, принтерийн хор vрэх хэрэг байна уу? 2. Тєрєл бvрийн гадаад, дотоод хурал цуглаан уулзалт гээд л бvхий л зvйлд хурган дарга нар баахан цэрэг дагуулаад явдагаа болих хэрэгтэй юм болов уу? Мэдээж улс орныг хамарсан том арга хэмжээнд явалгvй яахав. Хаана л хурал цуглаан болно тэнд манай хурган дарга нар явж харагдана. Зvгээр утас цохиод, факс явуулаад шийдчих асуудал єч тєчнєєн шvv дээ. Юм л болвол онгоц хєлєглєєд баахан бараа бологчтой нисэж харагдах юм. Ядуу орны томчуул онгоц хєлєглєєд жийп унаж томрох баян орны даруухан дарга нарт ямар єрєвдєлтэй харагддаг бол?3. Тєрийн vйлчилгээний зарим нэг субьектуудыг нээлттэй тендер зарлаад тэдэнд єгчихсєн нь дээр юм. Угаасаа монополь эрхийг тvдгэлзvvлж єрсєлдєєнд оруулбал аль ч салбар хєгждєг. Жишээ нь Нийслэлийн Хот тохижилтын газар гэж байна. Ажлаа хийдэг л дээ. Гэхдээ бидний сэтгэлд хvрдэггvй. Vvнийг л гэхэд нээлттэй хийж чадах компанид нь єгчих хэрэгтэй байх. Угаасаа л vйлчилгээний салбарын монополийн тухай ойлголт нь хvч чадалтайдаа бус чанар бас дахин чанар, хямд vнэд орших мэт. Орцны vvдэнд хог овоорч, нvvрэн дээр 00 цаас хийсч ирээд наалдах, траншейны бєглєєнєєс болж траншейнд унадагыг хэзээ болиулах вэ? Тєрийн vйлчилгээний салбарыг нээлттэй болгох л хэрэгтэй юм шиг.
Энэхvv арга нь их хэмжээний цомхотголоос татгалзаж vйл ажиллагааны шинэчлэлд илvv ач холбогдолийг єгєхєд юм болов уу? Ємнє дурдсанчлан турахын тулд бага идэж, их дасгал хийхийн оронд гар хєлийнхєє хурууг тасдана гэдэг нь утгагvй зvйл мэт.
Ирэх Жилийн Сунгаанд єрсєлдєх Тємєр Сvхнvvдэд: 2008 оны Сонгуулиар ишлэгдэх тvлээний тємєр болоод модон иштэй сvхнvvд минь єєрсдийн мєрийн хєтєлбєртєє Засгийн газар, УИХ болон бусад тєрийн vйлчилгээний салбарт шинэчлэл хийх, vр ашиггvй зардлыг багасгах талаар тєсєл боловсруулж орж ирвэл ард хvйтэнд даардаг ард тvмнийхээ сэтгэлд нь оч нэмж, зууханд нь гал болох иртэй, зєв ишлэгдсэн сvх болон харагдаж 76 Лидер ТЄМЄР СVХний тоонд багтах ч юм бил vv? Чадвартай чадалтай, дорвитой юм амлаж ирэх сонгуульд орохгvй бол санал худалдаж авдаг хєг нь єнгєрч нэг л мэдэхэд гудамжинд лааз єшиглєх хэрэг гарч мэдэх юм шvv.
Нийт ард тvмэндээ хандаж хэлэхэд: Удахгvй бид 5 дахь удаагаа 4 жил талхих тvлээний тємєр сvхнvvдээ ишлэж сойх гэж байна. Бидний одоо зєв ишлэсэн сvхнvvд бидний хойч ирээдvй vр хvvхэхд тэдний ирээдvйн сайн сайханд чухал тул сvхээ зєв ишлэцгээе.


PS: Хальт жаахан далийгаадхий.
Хот хөгжүүлэхэд зориулж Улаанбаатар сан гээч зүйлийг байгуулж. Тэнд нь жил бүр тодорхой хэмжээний мөнгө хуримтлуулдаг байсан аж. гэтэл тэр мөнгө нь гэнэт алга болчихож. Бүгдээрээ л орон доогуураа, авдар дотроо халаасандаа үзтэл юу ч алга гэнэ. Тэгээд яах вэ гэж хотын дарга арга сүвэгчилж.

Мөнгө олох мэргэн ухаануудаас нь та бүхэндээ хүргье.

1. Сүхбаатарын талбай дээр коток /Мөсөн гулгуурийн талбай/ ажиллуулах. 1 цаг нь 1000 өдрийн 12 цаг ажиллуулах аваас зөвхөн нэг тэшүүрнээс өдөртөө 12 төгрөг

2. Хотын захиргааны үүдний хананд нээх том рекламны тэлбиз байршуулчихав. Овоо хэдэн төгрөг ороод ирнэ.

Энэ их мөнгөөрөө замаа засна, утаагаа арилгана. экэкэкэкэ